Four Forces of Nature
चार मुलभूत बल
लेखक/अनुवादक - अनुप पोतदार सर
निसर्गाच्या चार मूलभूत शक्ती
"चार शक्ती" ची संकल्पना सामान्यत -
निसर्गाच्या चार मूलभूत शक्तींचा संदर्भ देते, जे भौतिक
विश्वाचे मूलभूत बिल्डिंग ब्लॉक्स आहेत जसे आपण समजतो. या चार शक्ती आहेत. विश्वातील पदार्थ आणि उर्जेचे वर्तन
समजून घेण्यासाठी चार शक्ती महत्त्वपूर्ण आहेत आणि ते अनेक दशकांपासून भौतिकशास्त्रज्ञ
आणि इतर शास्त्रज्ञांच्या गहन अभ्यासाचा आणि संशोधनाचा विषय आहेत.
- गुरुत्वाकर्षण - हे असे बल आहे जे ग्रह आणि ताऱ्यांच्या हालचालींसारख्या मोठ्या प्रमाणावर वस्तूंच्या हालचालींवर नियंत्रण ठेवते. गुरुत्वाकर्षण ही चार मूलभूत शक्तींपैकी सर्वात कमकुवत शक्ती आहे, परंतु ती आपल्या दैनंदिन जीवनात सर्वात परिचित आणि सहज लक्षात येते.
- इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम - हे बल इलेक्ट्रॉन आणि प्रोटॉन सारख्या विद्युत चार्ज केलेल्या कणांच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवते. हे प्रकाशाचे वर्तन, चुंबकाचे गुणधर्म आणि अनेक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांच्या कार्यप्रणालीसह घटनांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी जबाबदार आहे.
- मजबूत आण्विक बल - हे बल अणूंचे केंद्रक एकत्र ठेवते, जे प्रोटॉन आणि न्यूट्रॉनने बनलेले असते. हे गुरुत्वाकर्षण आणि इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम या दोन्हीपेक्षा खूप मजबूत आहे, परंतु त्याचे परिणाम फार कमी अंतरावर जाणवतात.
- कमकुवत आण्विक बल - हे बल काही प्रकारच्या अणु क्षय मध्ये सामील आहे आणि बीटा क्षय प्रक्रियेसाठी जबाबदार आहे. हे इतर तीन शक्तींपेक्षा खूपच कमकुवत आहे, परंतु उपअणू कणांचे वर्तन समजून घेण्यासाठी ते अद्याप आवश्यक आहे.
गुरुत्वाकर्षण हे निसर्गाच्या चार मूलभूत शक्तींपैकी एक आहे जे विश्वातील वस्तूंचे वर्तन नियंत्रित करते. ही शक्ती आहे ज्यामुळे वस्तू जमिनीवर पडतात आणि ते ग्रह, तारे आणि आकाशगंगा यांच्या हालचालींसाठी जबाबदार असतात. 17 व्या शतकात सर आयझॅक न्यूटन यांनी प्रथम वर्णन केले होते आणि नंतर अल्बर्ट आइनस्टाइनच्या सामान्य सापेक्षतेच्या सिद्धांताद्वारे त्याचे परिष्कृत केले गेले. गुरुत्वाकर्षण विश्वामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, सर्वात मोठ्या आणि सर्वात लहान दोन्ही स्केलवरील वस्तूंचे वर्तन नियंत्रित करते आणि भौतिक जगाच्या आपल्या समजून घेण्यासाठी ते आवश्यक आहे.
गुरुत्वाकर्षणाचा इतिहास - गुरुत्वाकर्षणाची
संकल्पना प्राचीन काळापासून शोधली जाऊ शकते जेव्हा लोकांनी पाहिले की वस्तू
नैसर्गिकरित्या जमिनीवर पडतात. तथापि, 17 व्या शतकापर्यंत सर आयझॅक न्यूटन
यांनी गुरुत्वाकर्षणाचा पहिला वैज्ञानिक सिद्धांत मांडला होता. न्यूटनच्या
सार्वभौमिक गुरुत्वाकर्षणाच्या नियमाने सांगितले की विश्वातील प्रत्येक वस्तू इतर
प्रत्येक वस्तूला अशा शक्तीने आकर्षित करते जी वस्तूंच्या वस्तुमानाच्या प्रमाणात
असते आणि त्यांच्यातील अंतराच्या व्यस्त प्रमाणात असते. या कायद्याने
गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावाखाली असलेल्या वस्तूंचे वर्तन समजून घेण्यासाठी एक
गणितीय चौकट प्रदान केली आणि 20 व्या शतकापर्यंत तो गुरुत्वाकर्षणाचा
प्रमुख सिद्धांत राहिला.
20 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, अल्बर्ट आइनस्टाइनने गुरुत्वाकर्षणाचा
एक नवीन सिद्धांत मांडला, ज्याला सामान्य सापेक्षता म्हणून ओळखले
जाते. या सिद्धांतानुसार, गुरुत्वाकर्षण ही वस्तूंमधील शक्ती
नाही, तर वस्तुमान आणि उर्जेच्या उपस्थितीमुळे होणारी स्पेसटाइमची वक्रता
आहे. त्यानंतर असंख्य प्रयोगांद्वारे सामान्य सापेक्षतेची पुष्टी केली गेली आहे
आणि आता गुरुत्वाकर्षणाचा सर्वात अचूक सिद्धांत म्हणून व्यापकपणे स्वीकारला गेला
आहे.
गुरुत्वाकर्षणाचे नियम - न्यूटनचा
सार्वत्रिक गुरुत्वाकर्षणाचा नियम असे सांगतो की दोन वस्तूंमधील गुरुत्वाकर्षण बल
त्यांच्या वस्तुमानाच्या गुणानुपातिक असते आणि त्यांच्यामधील अंतराच्या वर्गाच्या
व्यस्त प्रमाणात असते. हा नियम गणितीय पद्धतीने व्यक्त केला जाऊ शकतो -
F = G * (m1 * m2) / r^2
जेथे F हे गुरुत्वाकर्षण बल आहे, m1
आणि m2 हे दोन वस्तूंचे वस्तुमान आहेत, r हे त्यांच्यातील
अंतर आहे आणि G हे गुरुत्वाकर्षण स्थिरांक आहे. गुरुत्वाकर्षण
स्थिरांक हा निसर्गाचा एक मूलभूत स्थिरांक आहे जो गुरुत्वाकर्षण शक्तीची ताकद
निर्धारित करतो. न्यूटनच्या
नियमापेक्षा सामान्य सापेक्षता गुरुत्वाकर्षणाचे अधिक परिपूर्ण आणि अचूक वर्णन
देते, परंतु ते अधिक जटिल देखील आहे. सामान्य सापेक्षतेनुसार, गुरुत्वाकर्षण
हे बल नाही, तर वस्तुमान आणि उर्जेच्या उपस्थितीमुळे होणारी
स्पेसटाइमची वक्रता आहे. या वक्रतेचे वर्णन आइन्स्टाईन फील्ड समीकरण म्हणून
ओळखल्या जाणार्या समीकरणांच्या संचाद्वारे केले जाते, जे अत्यंत गणिती
आणि या ब्लॉगच्या व्याप्तीच्या पलीकडे आहेत.
विश्वातील गुरुत्वाकर्षणाची भूमिका - गुरुत्वाकर्षण
विश्वामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, सर्वात मोठ्या आणि लहान दोन्ही
स्केलवरील वस्तूंच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवते. मोठ्या प्रमाणावर, ग्रह,
तारे
आणि आकाशगंगा यांच्या हालचालींसाठी गुरुत्वाकर्षण जबाबदार आहे. तारे आणि वायू ढग
यांच्यातील गुरुत्वाकर्षणामुळे आकाशगंगा तयार होतात, तर ग्रह आणि
त्यांचे चंद्र यांच्यातील गुरुत्वाकर्षणामुळे स्थिर ग्रह प्रणाली तयार होतात. लहान प्रमाणात,
उपअणु
कणांच्या वर्तनासाठी गुरुत्वाकर्षण जबाबदार आहे. गुरुत्वाकर्षण हे चार मूलभूत
शक्तींपैकी सर्वात कमकुवत असले तरी कणांवर त्याचा प्रभाव पडतो आणि काही विशिष्ट
परिस्थितींमध्ये त्याचे परिणाम महत्त्वाचे असतात. उदाहरणार्थ, कृष्णविवर
आणि इतर अत्यंत दाट वस्तूंचे वर्तन केवळ गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावाने स्पष्ट केले
जाऊ शकते.
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम ही निसर्गाच्या चार मूलभूत
शक्तींपैकी एक आहे जी विद्युत चार्ज केलेल्या कणांच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवते. हे
प्रकाशाचे वर्तन, चुंबकाचे गुणधर्म आणि अनेक इलेक्ट्रॉनिक
उपकरणांच्या कार्यप्रणालीसह घटनांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी जबाबदार आहे. 19व्या शतकात याचा प्रथम अभ्यास करण्यात
आला आणि नंतर मॅक्सवेलच्या समीकरणांद्वारे वर्णन केले गेले, ज्याने
इलेक्ट्रिक आणि चुंबकीय क्षेत्रांचे वर्तन समजून घेण्यासाठी एक गणितीय फ्रेमवर्क
प्रदान केले. इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम विश्वामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते,
प्रकाश,
उपपरमाण्विक
कण आणि चुंबकांच्या गुणधर्मांचे वर्तन नियंत्रित करते. भौतिक जगाच्या आकलनासाठी हे
आवश्यक आहे आणि आधुनिक जगात अनेक तांत्रिक प्रगतीचा आधार आहे.
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमचा इतिहास - इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमचा
अभ्यास प्राचीन काळापासून शोधला जाऊ शकतो जेव्हा लोकांनी स्थिर वीज आणि चुंबकीय
पदार्थांचे वर्तन पाहिले. तथापि, 19 व्या शतकापर्यंत
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमचे पहिले वैज्ञानिक सिद्धांत मांडले गेले नव्हते. 1820
मध्ये, हॅन्स ख्रिश्चन ऑरस्टेडने शोधून काढले की जेव्हा तारेमधून विद्युत
प्रवाह वाहतो तेव्हा चुंबकीय क्षेत्र तयार होते. हा शोध लवकरच पहिल्या
इलेक्ट्रोमॅग्नेट्सच्या विकासानंतर लागला, ज्याने मजबूत चुंबकीय क्षेत्र तयार
करण्यासाठी विद्युत प्रवाह वापरला. 1864 मध्ये, जेम्स लिपिक
मॅक्सवेल यांनी विद्युत चुंबकत्वाचा एक एकीकृत सिद्धांत मांडला, ज्यामध्ये
विद्युत आणि चुंबकीय दोन्ही क्षेत्रांच्या वर्तनाचे वर्णन प्रकाशाच्या वेगाने
अंतराळात पसरणाऱ्या लहरी म्हणून केले गेले. मॅक्सवेलची समीकरणे म्हणून ओळखल्या
जाणार्या या सिद्धांताने विद्युत आणि चुंबकीय क्षेत्रांचे वर्तन समजून घेण्यासाठी
एक गणितीय चौकट प्रदान केली आणि आजही भौतिकशास्त्रातील सर्वात महत्त्वाच्या
सिद्धांतांपैकी एक आहे.
- इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमचे नियम - मॅक्सवेलची समीकरणे विद्युत आणि चुंबकीय क्षेत्रांचे वर्तन आणि चार्ज केलेल्या कणांसह त्यांच्या परस्परसंवादाचे वर्णन करतात. ही समीकरणे खालीलप्रमाणे गणितीय पद्धतीने व्यक्त करता येतात.
- गॉसचा वीजेचा नियम - कोणत्याही बंद पृष्ठभागावरून होणारा विद्युत प्रवाह हा पृष्ठभागाच्या आत असलेल्या शुल्काच्या प्रमाणात असतो.
- चुंबकत्वासाठी गॉसचा नियम - विश्वात कोणतेही चुंबकीय शुल्क (मोनोपोल) नाहीत. त्याऐवजी, चुंबकीय क्षेत्रे हलत्या शुल्काद्वारे तयार केली जातात.
- फॅराडेचा नियम - जेव्हा लूपमधून चुंबकीय प्रवाह बदलतो तेव्हा कोणत्याही बंद लूपमध्ये विद्युत क्षेत्र प्रेरित होते.
- अँपिअरचा नियम - विद्युतप्रवाह वाहून नेणाऱ्या तारेने तयार केलेले चुंबकीय क्षेत्र विद्युत प्रवाह आणि तारेपासूनचे अंतर यांच्या प्रमाणात असते.
ही समीकरणे इलेक्ट्रिक आणि चुंबकीय क्षेत्रांचे
वर्तन आणि चार्ज केलेल्या कणांसह त्यांचे परस्परसंवाद समजून घेण्यासाठी एक गणितीय
फ्रेमवर्क प्रदान करतात. इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक लहरींचे वर्तन समजून घेण्यासाठी ते
आवश्यक आहेत, जे प्रकाश, रेडिओ लहरी आणि
क्ष-किरणांसह विस्तृत घटनांसाठी आधार आहेत.
विश्वातील इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमची भूमिका - इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम
विश्वामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, सर्वात मोठ्या आणि लहान दोन्ही स्केलवर
विद्युत चार्ज केलेल्या कणांच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवते. मोठ्या प्रमाणावर,
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम
प्रकाशाच्या वर्तनासाठी जबाबदार आहे, जे एक इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक वेव्ह आहे.
प्रकाशाचे गुणधर्म, त्याचा वेग आणि ध्रुवीकरण यासह, विद्युत
आणि चुंबकीय क्षेत्रांच्या वर्तनाद्वारे निर्धारित केले जातात. लहान प्रमाणात,
इलेक्ट्रॉन
आणि प्रोटॉन्ससह सबटॉमिक कणांच्या वर्तनासाठी इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम जबाबदार आहे. या
कणांमधील परस्परसंवाद इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक शक्तीद्वारे नियंत्रित केला जातो,
जो
अणू, रेणू आणि रासायनिक अभिक्रियांच्या वर्तनासाठी जबाबदार असतो.
चुंबकांचे गुणधर्म, त्यांच्या चुंबकीय क्षेत्रांसह आणि विद्युत
प्रवाहांसह त्यांचे परस्परसंवाद देखील इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझमद्वारे नियंत्रित केले
जातात.
प्रबळ अणुशक्ती बल
गुरुत्वाकर्षण, इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम
आणि कमकुवत आण्विक बल यासह प्रबळ अणुशक्ती हे निसर्गाच्या चार मूलभूत शक्तींपैकी
एक आहे. ही शक्ती आहे जी अणूचे केंद्रक एकत्र ठेवते आणि पदार्थाच्या स्थिरतेसाठी
जबाबदार असते जसे आपल्याला माहित आहे. सशक्त बल हे ज्या कणांवर कार्य करते त्यांच्या चार्जपासून स्वतंत्र
असते आणि सध्या क्वांटम क्रोमोडायनामिक्सच्या सिद्धांताद्वारे वर्णन केले जाते. कण
भौतिकशास्त्रापासून ते खगोलभौतिकीपर्यंत, पदार्थाचे वर्तन समजून घेण्यासाठी
सशक्त शक्ती समजून घेणे आवश्यक आहे, आणि विविध क्षेत्रांसाठी महत्त्वपूर्ण
परिणाम आहेत.
मजबूत आण्विक शक्तीचा इतिहास - 1935 मध्ये जपानी
भौतिकशास्त्रज्ञ हिदेकी युकावा यांनी प्रथम प्रबळ आण्विक बल प्रस्तावित केले होते.
युकावा अणूचे केंद्रक एकत्र ठेवणाऱ्या शक्तीचे स्वरूप समजून घेण्याचा प्रयत्न करत
होते. त्या वेळी, असे मानले जात होते की शक्ती
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक आहे, परंतु इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक बल
न्यूक्लियसमध्ये सकारात्मक चार्ज केलेले प्रोटॉन एकत्र ठेवण्यासाठी पुरेसे मजबूत
नव्हते. युकावाने
प्रस्तावित केले की न्यूक्लियसच्या स्थिरतेसाठी एक नवीन प्रकारची शक्ती आहे.
त्याने या शक्तीला मेसॉन एक्सचेंज फोर्स म्हटले आणि नंतर असे आढळून आले की मेसॉन
हे कण आहेत जे मजबूत अणुशक्तीमध्ये मध्यस्थी करतात.
मजबूत आण्विक शक्तीचे गुणधर्म - सशक्त आण्विक बल
हे एक कमी-श्रेणीचे बल आहे जे केवळ फार कमी अंतरावर, फेमटोमीटर (10^-15
मीटर) च्या क्रमाने कार्य करते. याचे कारण असे की बल मेसॉन नावाच्या कणांद्वारे वाहून
नेले जाते, ज्यांचे आयुष्य खूप कमी असते आणि ते वेगाने
क्षय होते. मेसॉन हे क्वार्क आणि अँटी-क्वार्क यांनी बनलेले असतात आणि
न्यूक्लियसमधील न्यूक्लिओन्स (प्रोटॉन आणि न्यूट्रॉन) यांच्यात त्यांची देवाणघेवाण
होते, ज्यामुळे त्यांच्यामध्ये तीव्र आकर्षण निर्माण होते. सशक्त आण्विक
शक्ती आश्चर्यकारकपणे शक्तिशाली आहे, इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक शक्तीपेक्षा खूप
मजबूत आहे. न्यूक्लियसमधील प्रोटॉन्समधील इलेक्ट्रोस्टॅटिक प्रतिकर्षणावर मात
करण्यासाठी ते पुरेसे मजबूत आहे, जे अन्यथा न्यूक्लियस वेगळे होण्यास
कारणीभूत ठरेल. अणु संलयन प्रक्रियेसाठी मजबूत आण्विक बल देखील जबाबदार आहे,
जे
सूर्य आणि इतर ताऱ्यांना सामर्थ्य देते. सशक्त आण्विक बल हे ज्या कणांवर कार्य करते त्यांच्या चार्जपासून
देखील स्वतंत्र असते. याचा अर्थ असा की ते प्रोटॉनसाठी समान आहे, जे
सकारात्मक चार्ज आहेत, जसे ते न्यूट्रॉनसाठी आहे, ज्यांना
कोणतेही शुल्क नाही. हे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक फोर्सच्या विरुद्ध आहे, जे
समान चार्ज असलेल्या कणांपेक्षा विरुद्ध चार्ज असलेल्या कणांसाठी खूप मजबूत आहे.
सशक्त आण्विक शक्तीचे सिद्धांत - कण
भौतिकशास्त्राच्या मानक मॉडेलचा एक भाग असलेल्या क्वांटम क्रोमोडायनामिक्स (QCD)
च्या
सिद्धांताद्वारे सशक्त आण्विक शक्तीचे सध्या वर्णन केले जाते. क्यूसीडी क्वार्क,
प्रोटॉन
आणि न्यूट्रॉन बनवणारे मूलभूत कण यांच्यातील परस्परसंवादाच्या दृष्टीने मजबूत
शक्तीचे वर्णन करते. क्यूसीडीचे
एक प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे कणांमधील अंतर वाढले की मजबूत बल मजबूत होते. हे
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक शक्तीच्या वर्तनाच्या विरुद्ध आहे, जे कणांमधील
अंतर वाढते म्हणून कमकुवत होते. सशक्त बलाचा हा गुणधर्म असिम्प्टोटिक स्वातंत्र्य
म्हणून ओळखला जातो, आणि हे भौतिकशास्त्रज्ञांना कण प्रवेगकांमध्ये
आढळलेल्या उच्च उर्जेवर मजबूत शक्तीचे वर्तन समजून घेण्यास अनुमती देते.
कमकुवत आण्विक बल
कमकुवत आण्विक बल हे गुरुत्वाकर्षण, इलेक्ट्रोमॅग्नेटिझम आणि मजबूत
अणुशक्तीसह निसर्गाच्या चार मूलभूत शक्तींपैकी एक आहे. हे विशिष्ट प्रकारच्या
किरणोत्सर्गी क्षयसाठी जबाबदार आहे आणि उपअणु कणांच्या वर्तनात महत्त्वाची भूमिका
बजावते. कमकुवत
बल W आणि Z बोसॉनद्वारे वाहून नेले जाते आणि ते
विद्युत चुंबकीय आणि मजबूत बलांपेक्षा खूपच कमकुवत असते. सध्या कमकुवत शक्तीचे
वर्णन इलेक्ट्रोवेक परस्परसंवादाच्या सिद्धांताद्वारे केले जाते, जे W आणि Z बोसॉनच्या
अस्तित्वाचा अंदाज लावते आणि कमकुवत बल इतके कमकुवत का आहे हे स्पष्ट करते.
सबअॅटॉमिक कणांचे वर्तन समजून घेण्यासाठी कमकुवत शक्ती समजून घेणे आवश्यक आहे आणि
कण भौतिकशास्त्रापासून आण्विक उर्जेपर्यंतच्या विस्तृत क्षेत्रासाठी त्याचे
महत्त्वपूर्ण परिणाम आहेत.
कमकुवत आण्विक शक्तीचा इतिहास - कमकुवत आण्विक
शक्ती प्रथम भौतिकशास्त्रज्ञ चेन निंग यांग आणि रॉबर्ट मिल्स यांनी 1954 मध्ये प्रस्तावित केली होती, त्यांच्या उपअणु कणांच्या वर्तनावर
कामाचा एक भाग म्हणून. त्या वेळी,
हे ज्ञात होते की विशिष्ट प्रकारच्या किरणोत्सर्गी क्षयांमध्ये
कणांच्या उत्सर्जनाचा समावेश होतो ज्यावर मजबूत किंवा विद्युत चुंबकीय शक्तींचा
परिणाम होत नाही आणि असे मानले जात होते की नवीन प्रकारचे बल कारणीभूत असावे.
कमकुवत आण्विक शक्तीचे गुणधर्म - कमकुवत आण्विक
बल हे अत्यंत कमी-श्रेणीचे बल आहे जे फेमटोमीटर (10^-15 मीटर) पेक्षा कमी अंतरावर कार्य करते. हे W आणि Z बोसॉन नावाच्या कणांद्वारे वाहून नेले जाते, जे खूप जड असतात आणि त्यांचे आयुष्य
कमी असते. इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक आणि मजबूत शक्तींपेक्षा कमकुवत बल खूपच कमकुवत आहे, परंतु तरीही विशिष्ट प्रकारचे
किरणोत्सर्गी क्षय होण्यास पुरेसे शक्तिशाली आहे. कमकुवत शक्ती अद्वितीय आहे कारण ती
समानतेच्या संरक्षणाचे उल्लंघन करते, जी निसर्गाची मूलभूत सममिती आहे. समता संवर्धन म्हणजे कण आणि
त्याच्या आरशातील प्रतिमेसाठी भौतिकशास्त्राचे नियम समान आहेत. कमकुवत बल हे एकमेव
बल आहे जे या सममितीचे उल्लंघन करते, आणि याचा सबअॅटॉमिक कणांच्या वर्तनावर महत्त्वपूर्ण परिणाम होतो. कमकुवत शक्ती
देखील बीटा क्षय प्रक्रियेसाठी जबाबदार असते, ज्यामध्ये अणूच्या केंद्रकातील न्यूट्रॉनचे प्रोटॉनमध्ये रूपांतर
होते, इलेक्ट्रॉन आणि
अँटीन्यूट्रिनो उत्सर्जित होते. ही प्रक्रिया विशिष्ट घटकांच्या स्थिरतेसाठी
आवश्यक आहे आणि अणुऊर्जा प्रकल्पांमध्ये देखील वापरली जाते.
कमकुवत आण्विक शक्तीचे सिद्धांत - कमकुवत आण्विक
शक्तीचे वर्णन सध्या इलेक्ट्रोवेक परस्परसंवादाच्या सिद्धांताद्वारे केले जाते, जे कण भौतिकशास्त्राच्या मानक मॉडेलचा
एक भाग आहे. इलेक्ट्रोविक थिअरी कमकुवत बल आणि इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक फोर्सचे वर्णन
एकाच युनिफाइड फोर्सच्या दोन पैलूंप्रमाणे करते आणि कमकुवत शक्तीमध्ये मध्यस्थी
करणाऱ्या W आणि
Z बोसॉनच्या
अस्तित्वाचा अंदाज लावते.
इलेक्ट्रोविक थिअरी हे देखील स्पष्ट करते की कमकुवत शक्ती
इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक आणि मजबूत बलांपेक्षा खूप कमकुवत का आहे. डब्ल्यू आणि झेड
बोसॉन खूप जड असतात आणि त्यामुळे कणांमध्ये त्यांची देवाणघेवाण होण्याची शक्यता
कमी होते. यामुळे कमकुवत शक्तीचे सामर्थ्य कमी होते आणि ते खूप कमी-श्रेणीचे बल
देखील बनवते.
आपल्याला जर ही माहिती आवडली असेल तर आपल्या मित्रांना पण शेअर करा - एकमेका सहाय्य करू अवघे धरू सुपंथ.
माझे मनोगत - माझे पोस्ट वाचणे ही व्यक्तींना त्यांचे ज्ञान वाढवण्याची आणि चर्चा केलेल्या विषयावर, एक नवीन दृष्टीकोन प्राप्त करण्याची संधी आहे. जी तुम्हाला नक्की मनोरंजक आणि परीक्षे संबंधित असेल. माझे लेखन वाचकांना काहीतरी नवीन शिकण्याची किंवा परिचित विषय वेगळ्या दृष्टीकोनात पाहण्याची संधी देतात. मी चालू घडामोडींवर चर्चा करत असो किंवा वैयक्तिक अनुभव सामायिक करत असो किंवा एखाद्या विशिष्ट विषयात अंतर्दृष्टी देत असो, माझ्या शब्दांचा तुम्हाला जीवनात नक्की वापर होईल याची दाट शक्यता आहे. माझे पोस्ट वाचून, तुम्ही जगाबद्दलची तुमची समज वाढवू शकतात आणि महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर गंभीरपणे विचार करू शकतात. म्हणून, आपण माझी पोस्ट वाचण्यासाठी आणि स्वतःला प्रबोधन करण्यासाठी वेळ नक्की काढावा.
0 टिप्पण्या